تصویر لقمان در ادب فارسی (تا قرن هشتم هجری)
پایان نامه
- دانشگاه تربیت معلم - تهران - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی
- نویسنده زهره امانی
- استاد راهنما غلامعلی فلاح حکیمه دبیران
- تعداد صفحات: ۱۵ صفحه ی اول
- سال انتشار 1390
چکیده
یکی از شخصیت های مهم و محبوب قرآن کریم و فرهنگ اسلامی، لقمان حکیم است. سوره ی لقمان در قرآن، بدون اینکه پیشینه و صحنه های گوناگون زندگی وی را ذکر نماید توجه محقق ادبی را بر این نکته جلب می کند که حتما این نام خاص در میان اعراب تازه مسلمان یا دست کم یهودیان حجاز شناخته بوده است. پندهای لقمان و نیز بازتاب نام او در کنار مفاهیمی چون: حکمت، سخاوت، صبر، بندگی، آزادی و طول عمر در نظم و نثر فارسی، نگارنده را به سوی شناخت شخصیت و زمانه و زمینه ی زندگانی وی سوق می دهد تا دریابد کدام شاعران و نویسندگان، چرا و چگونه بر اساس شخصیت و ویژگی های اخلاقی یا داستان های مربوط به آن حضرت، به هنرنمایی و مضمون آفرینی پرداخته اند. این نوشتار از سه فصل اصلی تشکیل شده است: 1. معرفی لقمان ، 2. حکمت ، 3. تصویر لقمان در شعر فارسی. در فصل اول به معرفی لقمان بر اساس تفاسیر، کتب تاریخی و قصص پرداخته شده است، سپس به معرفی افرادی پرداخته است که از نظر وجوه گوناگون شخصیتی با او یکی پنداشته شده اند. در فصل دوم ابتدا به تعریف واژه ی حکمت پرداخته شده است، آنگاه در مورد حکیم بودن لقمان، بردگی و آزادی او سخن رفته است. سپس درباره ی خصوصیات اخلاقی و رفتاری لقمان که موجب راه یابی او به نظم و نثر فارسی شده است مطالبی آمده است. بخش سوم نشان می دهد که چگونه لقمان و صفات نیک او دستمایه ی مضمون آفرینی و آفرینش آرایه های ادبی در میان گویندگان و سرایندگان گردیده است.
منابع مشابه
جلوه‌های غیرت درمتون عرفانی ادب فارسی (تا قرن هشتم)
غیرت از اصطلاحات مهم عرفانی است که ملازم مفاهیمی چون محبّت و عشق بوده و عبارت از کراهت مشارکت غیر در حقّ محبوب و محب و محبّت است. این پژوهش پس از بیان دیدگاه قرآن و روایات، به واکاوی ریشه ها و بررسی سخنان عارفان در خصوص مفهوم غیرت و جنبه های مختلف آن در آثار برجسته عرفانی پرداخته است. هدف این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، زمینه‌سازی برای فهم و درک درست‌تر مفهوم غیرت در متون صوفیه و با...
متن کاملجلوه های غیرت درمتون عرفانی ادب فارسی (تا قرن هشتم)
غیرت از اصطلاحات مهم عرفانی است که ملازم مفاهیمی چون محبّت و عشق بوده و عبارت از کراهت مشارکت غیر در حقّ محبوب و محب و محبّت است. این پژوهش پس از بیان دیدگاه قرآن و روایات، به واکاوی ریشه ها و بررسی سخنان عارفان در خصوص مفهوم غیرت و جنبه های مختلف آن در آثار برجسته عرفانی پرداخته است. هدف این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده، زمینه سازی برای فهم و درک درست تر مفهوم غیرت در متون صوفیه و با...
متن کاملاقسام و القاب بهشت در قرآن و شعر فارسی تا قرن هشتم هجری
در ادب فارسی و در تفاسیری از قبیل اطیبالبیان فی تفسیرالقرآن، ترجمة تفسیرطبری و کشفالاسرار از هشت بهشت سخن به میان آمده است؛ در حالی که در دو روایت جداگانهای که از ابن عباس نقل شده از هفت بهشت بحث شده است و امام باقر(ع) در کافی، تعداد بهشتها را چهار بهشت میداند. علاوه بر این آراءگوناگون در زمینة تعداد بهشتها، اسامی آنها نیز به طور یکسان روایت نشده است؛ لذا در این پ...
متن کاملتطّور تاریخی کنایه در ادب فارسی و عربی تا قرن هفتم هجری
کنایه یکی از مهم‌ترین و زیباترین مباحث علم بیان است که در افواه و نوشته‌های ادبی جمیع ملل، کاربرد بیشتری از مجاز و استعاره دارد؛ به همین منظور، علمای علم بلاغت در تعریف و تبیین اقسام آن در طول قرون متمادی - با وجود اختلاف نظرهایی که دارند - تلاش‌های برجسته‌ای کرده و آثار ماندگاری از خود به جا گذاشته‌اند. در این مقاله سعی بر آن است که مبدأ تاریخی کنایه از دو منظر لغوی و اصطلاحی در ادب فارسی و عر...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
دانشگاه تربیت معلم - تهران - پژوهشکده علوم انسانی و اجتماعی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023